İstanbul, geçmişten bugüne farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir şehir. Tarihte olduğu gibi günümüzde de kültür ve sanatın merkezi. Farklı yüzlerin, renklerin, gelenek ve inançların buluşma noktası. Gezi alanları, müzeler ve kültür parklarıyla da İstanbullular başta olmak üzere yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı. Ziyaretçilerini Türk dünyasının farklı renkleri, desenleri, eserleri arasında yolculuğa çıkaran Türk Dünyası Kültür Mahallesi de bu mekânlardan biri. Topkapı Kültür Parkı içerisinde yer alan mahallede; Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, RF Tataristan ve RF Başkortostan evleri ile Ebu Nasr El Farabi Evi yer alıyor.
Her biri ayrı bir ülkeye tahsis edilen bu evler sayesinde, geniş bir coğrafyaya yayılmış Türk kültürünün farklı ülke ve topluluklardaki yansımalarını bir arada aynı mekânda görmek mümkün. Burada gündelik hayattan parçalar, ev eşyaları, müzik aletleri, kılık kıyafet gibi pek çok kültürel detay sergilenmekte. Ayrıca Kazak ve Kırgız çadırları, orijinal boyutlarda hazırlanan Orhun Yazıtları, Azerbaycan Kız Kalesi ve Kırgızistan’da bulunan Burana Kulesi’ne ait maketler de görülebilecek eserler arasında.
2009 yılında ziyarete açılan mahalle, yıllar içinde eklenen maket ve çadırlarla zenginleşerek bugünkü hâlini almıştır. UNESCO Hoca Ahmet Yesevi Yılı münasebetiyle 2016 yılında eklenen Hoca Ahmet Yesevi otağı maketi ise dinî yaşamı ve tasavvufî kültürü yansıtması bakımından önemlidir. Türk Dünyası Kültür Mahallesi, aynı zamanda Türk dünyasının özel günlerinin coşkuyla kutlandığı adreslerden biri. Nevruz, Sabantuy gibi bayram kutlamaları vesilesiyle akraba toplulukların ve kardeş ülkelerin buluşmasına da ev sahipliği yapmakta. Bu yönüyle Türk dünyası için ortak kültürün tanınması ve gelecek kuşaklara aktarılması bakımından önemli bir görev üstlenmektedir. Yılın her günü ücretsiz olarak gezilebilen Türk Dünyası Kültür Mahallesi, Topkapı Kültür Parkı’nda çeşitli ağaç ve çiçeklerle bezeli bir bahçenin içinde misafirlerini beklemektedir.
Kazakistan Cumhuriyeti Kültür Evi
En büyük Türk halklarından olan Kazaklar, aynı zamanda oldukça eski bir geçmişe ve kültür mirasına sahiptir. Bu zenginliklerin paylaşılıp, geldiğimiz kültürün anlaşılması amacına hizmet eden Kazakistan Kültür Evi, bu yelpazeyi mümkün olduğunca aralamaya çalışıyor. Kazak Hanlığı’na ait bu zengin geleneğin bir parçası olan kılıç-kalkan oyununda kullanılan kılıç ve kalkanlar, oyuna ait kareler Kazakistan Kültür Evi’nde görülebilir.
Diğer bir Türk geleneği olan avcılıkta Kazaklar’ın kullandıkları gereçler ve yöntemler daha da gelişmiştir. Bunların birer numunesi olarak geyik boynuzundan deri kaplı oklar ve yaylar, yine avcılıkta kullanılan yırtıcı kuş, özellikle de kartal yetiştiriciliğine dair ilginç bilgilerin ve görsellerin yer aldığı panolar Kazak evinde sergilenen parçalar arasındadır. Kazak milli müziğinin vazgeçilmez enstrümanı olan ‘Dombıra’ ve ‘Kobuz’ adı verilen orijinal sazlar, Kazak Kent Orkestrası minyatürü Kazak müziği hakkında ayrıntılı bilgilerin bulunabileceği kitapçıklar, bu kültürün müziğine ait eşsiz bir arşiv niteliği taşımaktadır. Bunların dışında, Kazak devlet büyüklerini, mimari eserlerin tanıtıcı, İpekyolu’nun tarihi hakkında kaynaklık edecek birçok materyal ziyaretçilerini bilgilendirmek amacıyla bulunuyor. Kazak göçebe hayatın en önemli unsurlarından olan yayla çadırının bir örneği, Kazak evinin yanında, Kazakistan’dan getirilerek aslında uygun olarak tamamen keçe ve ahşaptan, hiç çivi kullanılmadan kurulmuştur.
